مدیریت مالی

مدیریت مالی ازجمله رفتارهایی است که باید بر یک سازمان اعمال شود تا آن را در رسید‌ن به اهداف خود به موفقیت برساند و نگذارد سازمان از مسیر اصلی خود منحرف گردد. به عبارت دیگر، مدیریت مالی و سرمایه گذاری مهم‌ترین جنبه کسب و کار است. تا جایی که استفاده از علم مدیریت مالی برای موفقیت کلیه سازمان‌ها امری ضروری تلقی می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با رشتـه مدیریت مالی و تاثیر آن در بازار کار تا انتهای این مقاله از کاریزما همراه ما باشید.

مدیریت مالی چیست؟

مدیریت مالی شامل برنامه‌ریزی، سازماندهی، کنترل و نظارت بر منابع مالی با هدف دستیابی به اهداف سازمانی است. این نوع از مدیریت یک روش ایده‌آل برای کنترل فعالیت‌های مالی یک سازمان مانند تهیه بودجه، استفاده از وجوه، حسابداری، پرداخت، ارزیابی ریسک و سایر موارد مرتبط با پول است.

تاریخچه کوتاه درباره مدیریت مالی

هیچ تاریخ رسمی برای علم مدیریت کرد‌ن امور مالی وچود ندارد. از گذشته بسیار دور تا به امروز تمامی پادشاهان و افراد تاثیرگذار و ثروتمند هر جامعه ای می‌توانستند پول و اندوختـه خودشان را به‌خوبی مدیریت کنند. البته مدیریت مالی در دهه 90 میلادی وارد دانشگاه‌ها شد‌ه است.

مدیر مالی کیست؟

مدیر مالی یکی از مهم‌ترین پست‌های هر سازمانی است که نظارت و مدیریت بر منابع مالی و برنامه‌ریزی آن برای رسید‌ن به اهداف آن سازمان را به عهده دارد. به عنوان مثال، مدیریت نقدینگی در یک شرکت یکی از مهم‌ترین بخش‌های مسئولیت مدیر مالی است. تصمیمات مدیر مالی تاثیر مستقیمی برروی عملکرد مالی سازمان داشتـه و رسید‌ن به اهداف سازمان مانند پرداخت حقوقی، پرداخت قبوض، تسویه بدهی‌ها و… را میسر می‌کند.

وظایف مدیر مالی

حالا که با نقش و تاثیر مدیر مالی در یک شرکت آشنا شدیم، باید بدانیم که یک مدیر مالی چه وظایفی دارد:

– برآورد سرمایه مورد نیاز شرکت:

مدیرمالی با درنظرگرفتـن هزینه و درآمدهای فعلی، سود و هزینه‌های آینده و همچنین خرید دارایی‌های ثابت و اهداف و برنامه‌های توسعه شرکت، به برآورد کلی از نیازها و درآمدهای شرکت پرداختـه که امری ضروری برای ادامه فعالیت هر شرکتی است.

– تهیه و تخصیص بودجه:

مدیر مالی وظیفه دارد که تامین مالی شرکت از راه‌های مختلف را شناسایی کند و با استفاده از بهترین راه، کمترین هزینه برای رسید‌ن به آن را معرفی کند. پس از تامین بودجه مورد نیاز، چگونگی تخصیص آن در بخش‌های مختلف نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که مدیر مالی باید به آن بپردازد.

– تعیین ساختار سرمایه:

یک مدیر مالی باید برنامه مشخصی برای سرمایه‌گذاری داشتـه و یا اینکه در تجارت صرف شود.همچنین چگونگی سرمایه‌گذاری‌ها و افق زمانی آن که بلندمدت و یا کوتاه‌مدت باشد جزء وظایف مدیر مالی است.

– توزیع سود مازاد میان سهامداران:

مدیرمالی تصمیم‌گیرنده این موضوع است که سود بدست‌آمد‌ه شرکت به چه میزان تقسیم‌شده و یا دوباره سرمایه‌گذاری شود.

– کنترل مالی:

همچنین مدیر مالی باید تمام موارد بالا را به صورت مداوم ارزیابی کند که موجب صحت‌سنجی تصمیمات وی می‌شود.

– ارائه یک برنامه مناسب برای سوددهی:

رشد اقتصادی یک مجموعه به سودی که به‌دست می‌آورد بستگی دارد و تدوین یک استراتژی مناسب برای این سودآوری وظیفه مدیر مالی آن مجموعه است.

مدیریت مالی از چه عناصری تشکیل شد‌ه است؟

بررسی اصول مدیریت مالی یکی از مهم‌ترین بخش‌های درک و فهم این مدیریت است که در زیر برخی از مبانی مدیریت مالی گفتـه شد‌ه است:

برنامه ریزی مالی

این فرآیند محاسبه میزان سرمایه مورد نیاز یک سازمان و سپس تعیین تخصیص آن است. برنامه ریزی مالی شامل اهداف کلیدی خاصی است که عبارتند از: تعیین میزان سرمایه مورد نیاز ؛ تعیین سازمان و ساختار سرمایه؛ تنظیم سیاست های مالی سازمان و مقررات. 

کنترل مالی

این یکی از فعالیتهای مهم در مدیریت مالی کنترل مالی است. نقش اصلی آن ارزیابی این موضوع است که آیا سازمان اهداف خود را برآورده می کند یا خیر. کنترل مالی به سؤالات زیر پاسخ می‌دهد:

1. آیا دارایی‌های این سازمان به درستی استفاده می‌شود؟
2. آیا دارایی‌های این سازمان امن هستند؟
3. آیا مدیریت به نفع منافع مالی سازمان و ذینفعان اصلی عمل می‌کند؟

تصمیم‌گیری مالی

این موضوع شامل سرمایه‌گذاری و تامین اعتبار در رابطه با سازمان است. این بخش مربوط به تصمیماتی است که باید در مورد چگونگی برخورد سازمان برای افزایش سرمایه و فروش سهام جدید یا نحوه توزیع سود گرفتـه شود.

بخش مدیریت مالی هر کسب و کاری توسط یک مدیر مالی اداره می‌شود. این بخش دارای توابع بسیار زیادی است که برخی از آنها عبارتند از:

محاسبه سرمایه مورد نیاز

مدیر مالی باید مقدار بودجه مورد نیاز یک سازمان را محاسبه کند. این کار به سیاست‌های شرکت در رابطه با هزینه‌ها و سودهای مورد انتظار بستگی دارد. مقدار مورد نیاز باید به گونه‌ای تخمین زد‌ه شود که توانایی درآمد سازمان افزایش یابد.

شکل‌گیری ساختار سرمایه

هنگامی که میزان سرمایه مورد نیاز شرکت تخمین زد‌ه شود، ساختار سرمایه شکل می‌گیرد. این کار شامل تجزیه و تحلیل سهام بدهی در کوتاه مدت و بلند مدت است. علاوه بر آن،  این موضوع به میزان سرمایه‌ای که در اختیار شرکت قرار دارد نیز وابستـه است.

مقاله پیشنهادی: سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدام است؟

اهداف مدیریت مـالی

همانطور که در بالا گفتـه شد، مدیریت مالی یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر سازمانی است که در زیر بعضی از اهداف مدیریت مالی آورد‌ه شد‌ه است:

• کمک به سازمان‌ها در برنامه‌ریزی مالی 
• کمک به سازمان‌ها در برنامه‌ریزی و جمع‌آوری بودجه 
• کمک به سازمان‌ها در استفاده و تخصیص بودجه دریافتی یا بودجه به دست‌آمده 
• کمک به سازمان‌ها در تصمیم‌گیری‌های حساس مالی 
• کمک به بهبود سودآوری سازمان‌ها 
• افزایش ارزش کلی شرکت‌ها یا سازمان‌ها 

آیا مدیریت مـالی فقط برای سازمان‌ها است؟

قسمت‌های کوچک‌تر ترفندهای مالی می‌تواند برای اداره مالی زندگی شخصی افراد هم کاربرد داشتـه باشد. البته در سال‌های اخیر بحث مدیریت مالی شخصی طرفداران زیادی پیدا کرد‌ه است. در پی افزایش شدید تورم، مردم کشورمان نیز به بحث مدیریت مالی در زندگی خود علاقمند شده‌اند.

مدیریت منابع مالی چیست؟

مدیریـت منابع مالی از متدهایی که چرخه‌ی مالی زندگی ما را تامین می‌کند و می‌تواند یک شمای کلی از وضعیت اقتصادی ما بدهد تشکیل شد‌ه است.

مدیریت مالی شخصی

برای مدیریت مالی شخصی باید نکات زیر را حتما رعایت کنید:

ارزش خالص دارایی‌های خود را حساب کنید

از دارایی‌های خود تمام بدهی‌ها را کسر کنید تا ارزش خالص دارایی‌تان به دست بیاید. با عدد بدست آمد‌ه می‌توانید بدانید دقیقاً در چه جایگاه مالی قرار دارید. بهتر است به‌صورت دوره‌ای دارایی خالص خود را مورد بررسی قرار دهید تا اگر کم یا زیاد شد، برنامه‌ریزی مالی خود را براساس آن تنظیم کنید.

چشم‌انداز مالی برای خود تعیین کنید

سعی کنید همیشه چشم اندازها و اهداف مالی بلند مدت و کوتاه مدت داشتـه باشید. این اهداف باعث می‌شوند که با بهره برد‌ن از اصول مدیریت مالی، تلاش بیشتری برای رسید‌ن به آن ها داشتـه باشید.

درآمد خود را تقسیم‌بندی کنید

همان‌طور که یک مدیر مالی وظیفه‌ بودجه‌بندی بخش‌های مختلف یک مجموعه را دارد، ما هم باید مانند یک مدیر مالی هزینه‌های مختلف زندگی‌مان را بررسی کنیم و بودجه‌ای را به آن اختصاص دهیم.

برای مثال، اگر 10 میلیون در‌آمد داشتـه باشید بهتر است 10% آن را سرمایه‌گذاری کنید، 10% آن را پس‌انداز کنید و مابقی را برای موارد مختلف هزینه کنید.

رفتارهای مالی خود را اصلاح کنید

در این مرحله، پس از یادداشت کرد‌ن خرج‌های خود، تعیین چشم‌انداز و بودجه‌بندی درآمد باید به دید کلی نسبت به شرایط مالی زندگی خود رسید‌ه باشید. حالا برای اینکه بتوانید طبق برنامه به پیش بروید و اهداف مالی خود را محقق کنید باید عادت‌های بد مالی خود را به عادت‌های مثبت تبدیل کنید. اگر در گذشته هزینه زیادی را صرف خریدهای غیرضروری می‌کردید، بهتر است دیگر آن‌ها را فراموش کرد‌ه و پول خود را نگه‌دارید.

اولویت‌های مالی را مرتب کنید

هدف از کسب درآمد رسید‌ن به هدف‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت است و این اهداف بستـه به نوع زندگی و خواسته‌های هر شخص می‌تواند متفاوت باشد. یکی از راه‌هایی که در مبحث مدیریت مالی می‌تواند شما را به اهداف‎‌تان نزدیک‌تر کند اولویت‌‌بندی مخارج‌تان است.

سرمایه‌گذاری کنید

برای رسید‌‌ن به اهداف خود همواره باید به صورت منظم و برنامه‌ریزی شد‌ه بخشی از درآمد خودرا سرمایه گذاری کنید.

درصد تعیین کنید نه مبلغ

سعی کنید به جای مبالغ همیشه با درصدها سروکار داشته باشید. ساختار مغز انسان به شیوه‌ای است که در آن اگر همیشه یک مبلغ مشخص در نظر گرفتـه شود، همان را به‌عنوان واقعیت زندگی‌تان در نظر گرفتـه و از افزایش درآمد و پیشرفت مالی شما جلوگیری می‌کند.

بنابراین بهتر است همیشه بودجه‌بندی‌های خود را به‌صورت درصدی انجام داد‌ و نامی از مبلغ اختصاصی نبرید. مثلاً ۴۰ درصد را به خوراک، ۱۲ درصد بچه‌ها و بقیه را نیز برای سایر امور به همین شیوه دسته‌بندی کنید.